Wydobycie węgla i pozyskiwanie naturalnych zasobów stanowiły przez bardzo wiele lat podstawę gospodarki w naszym kraju. W ostatnich latach doszło jednak do stopniowej likwidacji wielu kopalń i obiektów górniczych. Na obszarach, gdzie przez wiele lat dochodziło do eksploatacji naturalnych zasobów, doszło do degradacji, która jest nieuniknionym procesem z ekologicznego punktu widzenia. Jak przywrócić terenom pogórniczym naturalną równowagę? Na czym polega rekultywacja obszarów pogóniczych i kopalnianych?
W związku z przemianami gospodarczymi, do których dochodzi w ostatnich latach, na mapie naszego kraju znajduje się coraz więcej terenów, na których prowadzona była działalność wydobywcza, a które zostały z dnia na dzień porzucone. Za ich rewitalizację odpowiadają przedsiębiorstwa górnicze stosownie do przepisów o ochronie gruntów rolnych oraz leśnych, rekultywacji gruntów oraz zgodnie z przepisami prawa górniczego. Działania rekultywacyjne to najważniejsze zadanie spółki po zakończeniu eksploatacji węgla.
Dlaczego rewitalizacja terenów pogórniczych jest tak ważna?
Dobrze przeprowadzona rewitalizacja obszarów po działalności górniczej daje wymierne efekty dla środowiska oraz mieszkańców okolicznych terenów i pozwala przywrócić okolicy wartość użytkową oraz środowiskową. Po latach degradacji na terenach dawnych obiektów górniczych po przeprowadzonej rewitalizacji pojawia się na nowo roślinność oraz zaczynają zamieszkiwać zwierzęta. Na zrewitalizowanych obszarach ziemia może być wykorzystywana do celów urbanistycznych, rekreacyjnych czy rolniczych, przynosząc liczne korzyści mieszkańcom miast, w których niegdyś znajdowały się kopalnie.
Rekultywacje obszarów pogórniczych w trzech etapach
Zabiegi rekultywacyjne mają na celu przywrócenie gruntom, na którym doszło do zniszczeń, dawnej wartości użytkowej i przyrodniczej. Proces jest rozłożony w czasie i jest realizowany w trzech podstawowych etapach.
- Pierwszy z nich to określenie kierunku rekultywacji.
- Na drugim etapie wykonywana jest rekultywacja techniczna, która obejmuje kształtowanie rzeźby terenu, regulację stosunków wodnych, umocnienie skarp, budowę dróg dojazdowych i odtworzenie wierzchniej warstwy gleby.
- Trzeci etap to odbudowa biologiczna zboczy i wierzchowin, wprowadzenie roślinności, która spowoduje rozpoczęcie procesów glebotwórczych i wytworzenie warstwy gleby o naturalnej biologicznej aktywności.
Wymienione zabiegi pozwalają z biegiem czasu na odtworzenie walorów danego terenu i nadanie mu wartości przyrodniczych, krajobrazowych czy też produkcyjnych. Rekultywacja prowadzi do przywrócenia użyteczności społecznej i ekologicznej równowagi terenom po górniczej działalności.
